HỒ TIÊU VÀ CÁC MỐI ĐE DỌA TỪ SÂU BỆNH
Cây hồ tiêu có nguồn gốc ở Ấn Độ và sau này được trồng rộng rãi ở nhiều quốc gia khác nhau như Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Srilanka, Việt Nam, Campuchia, Brazil, và nhiều nơi khác. Cây hồ tiêu thích môi trường ở các vùng đất thấp dưới 800m so với mặt biển với khí hậu nhiệt đới ẩm, nhiệt độ trên 10°C, cần ánh sáng tán xạ (nhưng cần có bóng che), lượng mưa trung bình trong năm từ 1500-2500mm, độ ẩm không khí cao từ 70-90%. Điều này giúp cây hồ tiêu phát triển mạnh mẽ và đạt hiệu suất tốt. Tuy nhiên, các điều kiện này cũng tạo môi trường lý tưởng cho sự phát triển của sâu bệnh gây hại cho cây hồ tiêu.
Dưới đây là một số loại sâu bệnh chính gây hại cho cây hồ tiêu:
Bước đầu: Triệu chứng của bệnh này bao gồm việc cây hồ tiêu phát triển chậm, lá già thường bị vàng, sau đó héo và rụng. Các đốt lá cũng có thể rụng. Bệnh gây ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng của cây. Triệu chứng này có thể xuất hiện từng vùng cục bộ trước khi lan rộng và ảnh hưởng nhiều trụ tiêu và vùng khác.
Nguyên nhân: Rễ của cây hồ tiêu bị nốt sần chủ yếu do tuyến trùng Meloidogyne incognita, và triệu chứng thối đầu rễ là kết quả của các loài nấm, chủ yếu là Fusarium solani, Phytophthora spp, Pythium spp. Tuyến trùng xâm nhập trước, tạo ra vết thương và nốt sưng trên rễ, sau đó nấm xâm nhập, gây thối rễ.
Biện pháp phòng trừ: Khi bệnh đã xuất hiện, cần đào bỏ cây tiêu bị nhiễm nặng. Đối với cây hồ tiêu bị nhiễm bệnh nhẹ, có thể sử dụng thuốc trừ nấm Viben C 50 BTN 0,3% (2-4 lít dung dịch/gốc) kết hợp với một trong các loại thuốc trừ tuyến trùng như Tervigo 020SC hoặc Oncol 20 ND 0,3% (2-4 lít dung dịch/gốc). Xử lý từ 2-4 lần trong mùa mưa, mỗi lần cách nhau 1 tháng.
Bước đầu: Bệnh chết nhanh có triệu chứng rõ ràng trên cây hồ tiêu. Nó thường bắt đầu ở phần thân nằm trong đất và nơi tiếp giáp với mặt đất. Khi nấm bệnh xâm nhập vào phần thân ngầm, cây tiêu sẽ chết đột ngột, trong thời gian ngắn.
Nguyên nhân: Bệnh chết nhanh thường xuất hiện trong mùa mưa và tập trung ở những vườn không thoát nước tốt. Nấm gây bệnh này sống trong đất và lan ra qua nước mưa, nước tưới, cũng như thân, cành, và lá cây. Điều kiện ẩm thấp và rậm rạp là lý tưởng để nấm bệnh này phát triển.
Biện pháp phòng trừ: Cách phòng trừ bệnh này bao gồm việc trồng cây hồ tiêu trên đất thoát nước tốt và tạo rãnh thoát nước trong mùa mưa. Hạn chế làm tổn thương rễ, bón phân cân đối NPK, và sử dụng các sản phẩm sinh học như Trichoderma để kiểm soát sự phát triển của nấm Phytophthora. Ngoài ra, nếu cần, có thể sử dụng các loại thuốc trừ nấm.
Bước đầu: Bệnh khảm lá và xoăn lá có nhiều triệu chứng khác nhau:
Bệnh khảm lá: Các triệu chứng thường bắt đầu với các vết khảm nhẹ trên lá. Cây có thể phát triển tương đối bình thường, nhưng năng suất và chất lượng của quả có thể bị ảnh hưởng.
Bệnh xoăn lá: Các lá trở nên biến dạng, mép lá quăn, gợn sóng, và có thể dày và giòn hơn. Lá có thể mất diệp lục hoặc có các vết khảm vàng. Cây tiêu bị nhiễm bệnh này thường phát triển kém, với cành ngắn, nhỏ, ít hoa và quả, dẫn đến năng suất thấp.
Nguyên nhân: Bệnh virus thường gây ra các triệu chứng này. Ngoài ra, các côn trùng như rầy, rệp, và bọ xít cũng có thể làm lan truyền bệnh.
Biện pháp phòng trừ: Để phòng trừ bệnh virus, không nên sử dụng giống từ các cây bị nhiễm bệnh. Cần kiểm tra cây để loại bỏ những lá bị nhiễm bệnh và cân nhắc sử dụng thuốc trừ sâu nếu các triệu chứng bệnh lan rộng nhanh chóng.
Bước đầu: Bệnh nấm hồng thường bắt đầu trên thân và cành của cây hồ tiêu. Các triệu chứng ban đầu là sự xuất hiện của lớp nấm màu hồng trên thân và cành, sau đó chuyển sang màu hồng nhạt và cuối cùng màu trắng.
Nguyên nhân: Bệnh thường được gây ra bởi nấm Corticium Salmonicolor, đặc biệt trong những vườn tiêu không có sự thông gió tốt và trong điều kiện ẩm ướt.
Biện pháp phòng trừ: Để phòng trừ bệnh này, cần vệ sinh đồng ruộng và tỉa cành để tạo điều kiện thoát nước tốt. Bón phân cân đối NPK, phân chuồng, và phân hữu cơ để cung cấp cây hồ tiêu đủ dinh dưỡng và tăng cường sức đề kháng của cây. Kiểm tra thường xuyên và loại bỏ các phần cây bị nhiễm bệnh. Có thể sử dụng thuốc phòng trừ nếu cần.
Bước đầu: Bệnh khỉ trắng thường bắt đầu ở các chi tiết non trên cây tiêu. Cây trở nên yếu đuối và lá non có thể trở nên trắng hoặc mất màu.
Nguyên nhân: Bệnh này thường do các loài côn trùng, đặc biệt là sâu bướm màu trắng, gây ra.
Biện pháp phòng trừ: Để phòng trừ bệnh này, cần tỉa cành, loại bỏ các lá bị nhiễm bệnh, và cân nhắc sử dụng thuốc trừ côn trùng nếu bệnh lan rộng nhanh chóng.
Bước đầu: Bệnh thán thư thường gây ra các vết nâu, héo, và với các vết khảm không đều trên lá cây tiêu. Cây vẫn có thể phát triển, nhưng năng suất và chất lượng của quả có thể bị ảnh hưởng.
Nguyên nhân: Bệnh thán thư thường là do virus gây ra.
Biện pháp phòng trừ: Để phòng trừ bệnh virus, cần kiểm tra cây để loại bỏ lá bị nhiễm bệnh và không sử dụng giống từ cây bị nhiễm bệnh.
Bước đầu: Bệnh tảo đỏ thường gây ra các vết cam trên lá, và các vết bệnh trông giống lớp nhung mịn.
Nguyên nhân: Bệnh tảo đỏ thường do các loại tảo gây hại gây ra.
Biện pháp phòng trừ: Để phòng trừ bệnh này, cần tỉa tán và kiểm tra cây để loại bỏ lá bị nhiễm bệnh. Cân nhắc sử dụng thuốc phòng trừ nếu cần thiết.
CHÚ Ý: Các biện pháp phòng trừ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh trong vườn tiêu. Hãy luôn thực hiện các biện pháp phòng trừ dự phòng và theo dõi sự phát triển của bệnh để có biện pháp cụ thể phù hợp với tình hình.